Miasto malowniczo położone w centrum Kaszub, zwanych również Szwajcarią Kaszubską, nad czterema jeziorami – Karczemne, Klasztorne Duże, Klasztorne Małe i Mielenko, 32 km od Gdańska na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 211, 224 i 228. Ponad połowa powierzchni Gminy pokryta jest lasami. Kartuzy jako miasto funkcjonują od 23 marca 1923, gdy na mocy rozporządzenia ówczesnego Ministra Spraw Wewnętrznych Władysława Sikorskiego Kartuzy otrzymały prawa miejskie. Wcześniej była to przyklasztorna wieś zwana Kartuzją Kaszubską, od zakonu Kartuzów rezydujących na tym terenie.
Kartuzy leżą na szlaku kaszubskim czerwonym, ta trasa turystyczna zaczyna się w Sierakowicach, a kończy się po 133,5 km w Gołuniu. Pobliże Gdańska powoduje, że do Kartuz łatwo dojechać, a z noclegiem nie powinno być problemu, bowiem w Kartuzach i ościennych miejscowościach nie brakuje hoteli, gospodarstw agroturystycznych, schronisk młodzieżowych z regionalną kuchnią.
Współpraca Polanicy z Kartuzami rozpoczęła się z inicjatywy dwóch stowarzyszeń: Towarzystwa Miłośników Polanicy i Towarzystwa Miłośników Kartuz.
Partnerstwo z Kartuzami zostało podpisane w Polanicy-Zdroju dnia 15 czerwca 2019 r. Podpisali je Burmistrzowie: Mieczysław Grzegorz Gołuński (Kartuzy) oraz Mateusz Jellin (Polanica-Zdrój).